Naar het eind en weer terug

Na 26 dagen ben ik gister in Valbona aangekomen, het eindpunt van de wandeling. De laatste dagen in Albanië waren schitterend.  De bergen zijn hier nog wat hoger maar vooral ruiger, puntiger en de toppen zijn vrijwel onbenaderbaar. Je snapt wel een beetje waar die naam 'The Cursed Mountains' vandaan komt.

Dit laatste deel van de Via Dinarica valt zo goed als samen met de Peak of the Balkans, een rondwandeling van een dag of 10 en 190 km door dit deel  van  Albanië,  Kosovo en Montenegro. Dat is de afgelopen jaren een populaire trektocht geworden en dat is aan alles te merken. Al op de eerste ochtend ben ik meer mede wandelaars tegengekomen als in de 3 1/2 week daarvoor. En het laatste stuk tussen Theth en Valbona was helemaal druk, nog geen file lopen maar als je een half uur niemand tegenkwam begon je toch aardig te twijfelen of je nog wel op het goede pad zat. Die drukte is niet voor niets, het is een sensationeel mooie route door nauwe dalen tussen imposante rotswanden,  snelstromende rivieren, afwisselende eiken, berken en beuken bossen. Deels was dit lang een verboden zone waar nog veel bunkertjes staan en vervallen garnizoen gebouwen omdat hier gewaakt moest worden tegen de buitenlandse vijand die het gemunt zou hebben op het arbeidersparadijs van de toenmalige dictator Enver Hoxha. Die drukte heeft ook een aantal voordelen, ten eerste voor de economische ontwikkeling van m.n. het Albanese deel vd route. Door de vele wandelaars zijn er nu in alle dorpjes onderweg guesthouses, cafés, restaurants waardoor je de route nu goed kan doen zonder tent. Ik heb ernstig overwogen om m'n tent, slaapzak en kookspullen in Plav op de post naar huis te sturen maar dat was duur en uiteindelijk heb ik van de 3 nachten in dit gebied nog 2 gekampeerd. De laatste nacht in Valbona heb ik in een guesthouse geslapen, eigenlijk een B&B bij heel aardige mensen die een kamer verhuren en waar je op hun balkon met een schitterend uitzicht over de vallei, 's ochtends ontbijt krijgt. In plaats van brood kreeg ik een soort gebakken polenta koek met een dikke crème die op zure room lijkt. Schapenkaas, veel komkommer, tomaat, augurk maakten dat ik me helemaal verwend voelde. 

Het nadeel van die drukte is ook merkbaar. In de beschrijving van de route wordt Theth nog aangeduid als een authentiek dorpje, in werkelijkheid is het nu een grote bouwput, waar vakantiebungalows, hotels en restaurants snel uit de grond gestampt worden. Hier en daar tussendoor nog een klein oud huisje met wat loeiende koeien die rond melktijd zwervend door het dorp hun weg zoeken naar de stal. Ook bovenin de bergen kwam ik geen herders met vee meer tegen in tegenstelling tot Montenegro of Bosnië en andere stukken van Albanië waar ik eerder was. Ik snap natuurlijk ook dat het makkelijker is om een inkomen te verdienen in het toerisme dan bovenop de berg te wachten tot de schapen eindelijk vet zijn. 

Het lijkt er ook op dat de drukte de ontmoetingen met anderen al snel wat vluchtiger en oppervlakkiger maakt. De hoeveelste dag van jouw rondje is dit, is een vaak gestelde vraag, maar meestal blijft het bij een 'hello' of 'How are you' waarbij het niet de bedoeling is dat je ook werkelijk antwoord geeft zoals de mevrouw op de heenweg in de bus naar Sarajevo al zei.
Uitzondering daarop was Leon, een Amerikaanse jongen van een jaar of 23 met super stralende ogen die met veel oppenheid en verwondering de wereld in keken. (Sorry, vergeten een foto van hem te maken -:) Misschien was ik vroeger ook eens zo. We kwamen elkaar tegen nog net in Montenegro en hij vertelde al snel dat hij de route van de Via Dinarica op wou pakken van Zuid naar Noord, grotendeels hetzelfde stuk als ik maar dan andersom. Liggend in het gras boven op de berg heb ik mijn ervaringen gedeeld; hij was niet zo enthousiast over de drukte op de Peaks route en blij te horen dat dat op de Via Dinarica anders was. Later hebben we nog bij een restaurantje samen wat gegeten, verhalen over slaapplekken en ontmoetingen gedeeld waarna we ieder ons weg gingen. Hij naar het Noorden aan het begin van zijn tocht, ik naar het Zuiden, nog 2 wandeldagen van het eind. Met al een licht gevoel van heimwee over wat hij nog allemaal kon ontdekken. Toch een beetje het idee dat ik een stokje kon doorgeven. Misschien niet alleen van een route maar ook aan een generatie. 

Nu wacht nog een langzame reis richting huis waarbij ik 2 dagen in Shkoder (Albanië) blijf, een mooi en relaxed stadje waar ik wat rond en rondom wil fietsen. Vorige keer ben ik er ten onrechte aan voorbij gefietst en deze keer wil ik dat niet missen. En nu speelt Albanië tegen Italië,  de straten zitten vol!

Daarna veel bus en trein met tussendoor nog een kort bezoekje aan zoon Esper in München. En ik ben blij dat ik daarna mijn familie in Deventer weer kan omarmen.
Het was een zware maar fantastische tocht van ca 420 km door een overweldigend landschap waarbij de ontmoetingen met al die verschillende mensen toch een beetje de kers op de Balkan taart zijn. Ik vond het weer leuk om erover te schrijven, het geeft mij ook de mogelijkheid om na te denken over wat ik onderweg tegenkom en wat daarvan nu de betekenis is. Jullie zeer bedankt voor het lezen en aanmoedigen en hopenlijk tot gauw.